Câu
chuyện ḍng sông
Chương năm
Kiều Lan
Tất
Đạt học thêm trên mỗi bước
đường một điều mới mẻ, v́ vũ
trụ đổi thay và chàng ở trong vũ trụ. Chàng
thấy mặt trời lên trên núi rừng và lặn ở
băi xa. Ban đêm chàng thấy những v́ sao trên nền
trời và mảnh trăng lưỡi liềm như
một con thuyền trôi trong màu xanh thẳm. Chàng thấy cây
cối, trăng sao, loài vật, mây, ráng trời, hang đá,
cỏ hoa, suối và ḍng sông, sương lấp lánh trên
bụi bờ buổi sớm, những dăy núi xa cao và xanh
nhạt, chim hót, ong bay vù vù, gió thổi nhẹ qua
đồng lúa. Tất cả thứ đó muôn màu sắc,
muôn dáng h́nh vẫn luôn tồn tại ở đây. Mặt
trời và mặt trăng vẫn luôn luôn tồn tại
ở đây. Mặt trời và mặt trăng vẫn luôn
luôn chiếu sáng, ḍng sông luôn chảy và những con ong bay vù
vù, nhưng ngày xưa đối với chàng, chúng không là ǵ
cả ngoài ra một tṛ huyễn hoá trước mắt
chàng, bị nh́n một cách hoài nghi, bị khinh thường
và gạt ra khỏi tư tưởng v́ chúng không phải
là thực tại, v́ thực tại nằm bên kia nhăn
giới. Bây giờ chàng nh́n chúng, chàng thấy và nhận ra nhăn
giới, chàng t́m thấy vị trí của chàng trong vũ
trụ này. Chàng không kiếm t́m thực tại: mục
đích của chàng không ở một phía nào khác nữa.
Vũ trụ tươi đẹp khi ta nh́n nó bằng cái
nh́n này, không t́m kiếm, một cái nh́n đơn giản,
cái nh́n của trẻ thơ. Trăng sao đẹp, bờ
suối, bờ bể, rừng và hang đá, con dê và con nai
vàng, hoa và bướm đều đẹp. Vũ trụ
sẽ đẹp nếu ta nh́n thấy nó như vậy,
hồn nhiên, tỉnh thức, chỉ quan tâm tới hiện
tại mà không một thoáng nghi ngờ. Nơi kia mặt
trời nắng gắt, nơi kia có bóng rừng im mát,
nơi kia có chuối và bí ngô. Ngày và đêm đều
ngắn, mỗi giờ qua nhanh như một chiếc
buồm của một con tàu chở đầy kho báu,
chở đầy niềm vui. Tất Đạt trông
thấy một đàn khỉ trong rừng sâu, chuyền qua
những cành cao, và chàng nghe tiếng kêu man rợ của
chúng. Tất Đạt trông thấy một anh cừu
đực đi theo ái ân với một chị cừu cái.
Trong một chiếc hồ, một con cá lớn đói
đang đi săn mồi ăn chiều. Từng đàn
cá nhỏ đang bơi lượn sáng loáng, lo lắng tránh
xa cá lớn đang t́m ăn chúng. Sức mạnh và dục
vọng phản chiếu trên những con sóng xao động
v́ cuộc đuổi bắt hăng say. Tất cả
những điều ấy đă có từ bao giờ
nhưng chàng không hề thấy, chàng chưa bao giờ
hiện diện. Bây giờ chàng hiện diện và thuộc
vào thế giới ấy. Bằng con mắt, chàng thấy
ánh sáng và bóng tối, bằng trí óc, chàng trực nhận có
trăng sao.
Trên đường đi, Tất Đạt nhớ
lại tất cả những ǵ chàng đă thực
nghiệm trong vườn Lộc Uyển, những giáo lư mà
chàng đă nghe từ đức Phật, cuộc
đối thoại với bậc Toàn Giác. Chàng hồi
tưởng mỗi chữ chàng đă nói với
đấng Giác Ngộ, và chàng ngạc nhiên rằng ḿnh
đă nói những điều mà chính ḿnh chưa thật
biết. Điều chàng nói với đức Phật -
rằng sự giác ngộ của Phật là điều
huyền bí không thể giảng dạy được,
không thể diễn tả và thông cảm được –
mà chàng đă một lần chứng nghiệm trong một
giờ sáng suốt, chính là điều mà bây giờ chàng
bắt đầu thực nghiệm. Chàng cần phải có
kinh nghiệm bản thân. Chàng đă biết từ lâu
rằng bản thân chàng là Tiểu ngă, cùng nguồn gốc
với Đại ngă, nhưng chàng chưa bao giờ
thật t́m thấy Tự ngă, v́ chàng đă tóm nó vào cái
lưới tư duy. Thân thể dĩ nhiên không là Tự
ngă, cảm giác, tư tưởng, sự hiểu biết,
sự tinh khôn để rút kết luận và dệt
những tư tưởng mới từ những ư đă
có sẵn, cũng không phải là Tự ngă. Không, thế
giới tư duy cũng vẫn c̣n ở bên này bờ và nó
không đưa đến mục đích nào khi con
người phá huỷ giác quan để chỉ nuôi Tự
ngă bằng tư duy và kiến thức. Tư tưởng
và giác quan đều quư báu, sau chúng là ư nghĩa cuối cùng
ẩn nấp. Thật đáng nên lắng nghe cả hai,
không khinh thường cũng không xem trọng cái nào hơn,
mà phải chú tâm lắng nghe cả hai một cách cẩn
thận. Chàng sẽ chỉ lắng nghe lời chỉ
bảo của tiếng nói nội tâm, không dừng lại
bất cứ chỗ nào, ngoài chỗ mà tiếng nói ấy
chỉ định. Tại sao đức Cồ Đàm
đă ngồi dưới gốc cây khi Ngài đạt
được toàn trí? Ngài đă nghe một tiếng nói
trong thâm tâm, đă ra lệnh cho Ngài yên toạ dưới
gốc cây đó, và Ngài đă không hành hạ thể xác, không
tế thần linh, tắm nước thiêng hay cầu
nguyện, uống hay ăn, ngủ hay mơ; Ngài đă nghe
theo tiếng nói, không tuân theo mệnh lệnh nào khác ở
ngoài, chỉ theo tiếng nói ấy – đó là điều hay
và cần thiết – ngoài ra không có ǵ cần nữa.
Suốt đêm, khi ngủ trong một căn nhà tranh dành cho
người bộ hành, chàng đă mơ một giấc
mơ. Chàng mơ thấy Thiện Hữu đứng
trước mặt trong chiếc áo vàng của nhà tu khổ
hạnh. Thiện Hữu trông buồn bă và hỏi chàng: -
Tại sao anh bỏ tôi?
Chàng liền ôm lấy bạn và khi kéo bạn sát ḷng ḿnh và
hôn, th́ bạn không c̣n là Thiện Hữu nữa, mà là
một người đàn bà và ngoài cái áo của nàng là
một bộ ngực đầy, và chàng nằm xuống
uống những ḍng sữa vị ngọt và nồng nàn. Có
vị của đàn ông và đàn bà, của mặt trời
và núi rừng, của loài vật và hoa lá, của mọi
thứ quả, của mọi khoái lạc. Thứ sữa
ấy làm mê man. Khi Tất Đạt thức dậy, con
sông mờ nhạt loang loáng ánh qua líp cửa của cḥi tranh,
và trong rừng một tiếng cú kêu vang lên sâu thẳm và
trong vắt.
Khi ngày bắt đầu lên, Tất Đạt nhờ
người chủ nhà của chàng, một người lái
đó đưa chàng qua sông. Người lái đ̣
đưa chàng trên con thuyền tre. Mặt nước
rộng và phẳng ĺ loang loáng hồng trong ánh nắng ban
mai.
- Con sông thật đẹp – Chàng nói với người
đồng hành.
- Vâng, người chèo đ̣ đáp. Con sông rất
đẹp, tôi yêu thích nó hơn tất cả mọi
sự. Tôi đă thường lắng nghe nó, nh́n ngắm nó,
và luôn học được ở nó một điều ǵ.
Người ta có thể học được rất
nhiều từ một ḍng sông.
- Cám ơn ông lái đ̣, Sa Môn bảo khi chàng lên bờ. Tôi
sợ e rằng tôi không có ǵ để tặng ông, cũng
không có tiền trả. Tôi không nhà cửa, tôi là con của
một người Bà
- Điều đó tôi cũng thấy rơ, người chèo
đ̣ nói – và tôi không chờ đợi ngài trả công hay cho
chác ǵ tôi. Ngài sẽ cho tôi một lần khác.
- Ông nghĩ vậy sao? Tất Đạt vui mừng
hỏi.
- Hẳn là thế. Tôi cũng học điều này từ
con sông nữa. Mọi sự đều trở về. Ngài
nữa, vị Sa Môn ơi, ngài cũng sẽ trở
lại. Nào, chúng ta từ biệt! Mong ngài nghĩ
đến tôi khi ngài tế lễ các vị thần.
Họ mỉm cười chia tay. Tất Đạt sung
sướng trước sự thân mật của
người chèo đ̣. Anh ta thật giống Thiện
Hữu. Chàng nghĩ, vừa mỉm cười. Mọi
người ta gặp đều giống Thiện Hữu,
mọi người đều biết ơn, dù chính họ
xứng đáng được tạ ơn. Mọi
người đều ưa phục ṭng, mọi
người đều ước mong là bạn của ta,
vâng lời và ít suy nghĩ. Người ta đều là
trẻ con cả.
Đang trưa chàng đi qua một làng mạc. Trẻ con
nhảy múa tung tăng trên con đường nhỏ
trước mặt những cḥi bằng đất sét.
Chúng chơi đùa la hét và vật lộn nhau, nhưng
bỏ chạy rụt rè khi người Sa Môn lạ lùng
xuất hiện. Ở cuối làng, con đường
chạy dài theo một ḍng suối, và bên bờ suối,
một người đàn bà đang quỳ gối giặt
giũ. Khi Tất Đạt chào, nàng ngẩng đầu
lên nh́n chàng với nụ cười và chàng thấy rơ tṛng
trắng của mắt nàng chiếu long lanh. Chàng nói lên
một lời chúc tụng theo tục lệ những du khách,
và hỏi đường c̣n bao xa nữa là đến thành
phố. Khi ấy nàng đứng lên, tiến đến
chàng, đôi mắt ướt sáng lên một cách quyến
rũ trên gương mặt trẻ của nàng. Nàng trao
đổi vài nhận xét với Tất Đạt, hỏi
chàng ăn cơm chưa và có phải rằng những Sa Môn
ngủ một ḿnh trong rừng ban đêm không
được theo người đàn bà nào cả hay không.
Đoạn nàng đặt bàn chân trái lên trên chân phải
của Tất Đạt và phác một cử chỉ
thường làm khi một người đàn bà mời
một người đàn ông hưởng thú khoái lạc ái
t́nh mà thánh kinh gọi là “leo xuống cây”. Tất Đạt
cảm thấy máu chàng nóng lên và chàng nhận ra h́nh ảnh
giấc chiêm bao của chàng vừa qua, chàng hơi cúi ḿnh
về người đàn bà và hôn lên đầu chóp nâu
của ngực nàng. Nh́n lên, chàng thấy mặt nàng
tươi cười, đầy dục vọng, với
đôi mắt hơi nhắm của nàng khẩn cầu khao
khát.
Tất Đạt cũng cảm thấy khát khao và ḷng rung
động v́ dục vọng, nhưng v́ chàng chưa hề
động đến một người đàn bà, chàng
hơi do dự một lúc, mặc dù tay chàng đă ôm lấy
nàng. Lúc ấy bỗng nghe tiếng nội tâm của chàng,
và tiếng ấy nói “Đừng!”. Rồi tất cả ma
lực đều biến đi khỏi khuôn mặt
tươi cười của người đàn bà, chàng
chỉ nh́n thấy cái nh́n nồng nàn của một
người đàn bà trẻ say đắm. Chàng vỗ
nhẹ má nàng, và nhanh chân đi khỏi người đàn
bà đang tiu nghỉu và khuất bóng trong rừng tre.
Trước khi chiều xuống, chàng đến một
thành phố lớn, và chàng sung sướng, v́ chàng khao khát
gặp người ta. Chàng đă sống trong rừng rú khá
lâu và cḥi canh của người chèo đ̣ trong đó chàng
ngủ đêm trước, là mái nhà đầu tiên trên
đầu chàng sau một thời gian dài.
Ngoài phố thị, cạnh một khu rừng đẹp,
người lữ hành lang thang gặp một đoàn gia
nhân mang đầy những giỏ. Ở giữa, trong
một chiếc kiệu trang hoàng có bốn người
gánh, một người đàn bà, bà chủ, ngồi trên
chiếc ghế dựa đỏ, dưới chiếc tàn
lọng sặc sỡ màu. Tất Đạt đứng
lặng ở cửa vào khu rừng nhỏ và ngắm
đoàn những người tớ trai tớ gái và giỏ.
Chàng nh́n chiếc kiệu và người đàn bà ngồi
trong. Dưới mớ tóc đen bới cao, chàng thấy
một gương mặt rất sáng, dịu hiền và
thông minh, một cái miệng đỏ chót như một
trái anh đào mới cắt, đôi mày tuyệt xảo và
một ṿng cung cao, đôi mắt đen láy tinh khôn và ưa
quan sát, chiếc cổ thon trắng muốt nổi trên
chiếc áo choàng vàng lục của nàng. Đôi bàn tay mịn
màng dẻo dai dài và thon, nơi cườm tay đeo
những chiếc ṿng vàng chói.
Tất Đạt thấy nàng tuyệt đẹp và ḷng
chàng vui rộn lên. Chàng cúi thấp khi chiếc kiệu
đi qua gần chàng, và lại ngẩng đầu lên
ngắm gương mặt xinh đẹp trong sáng, nh́n vào
đôi mắt bồ câu một lúc và thở hít vào mùi
hương mà chàng không nhận ra mùi ǵ. Người đàn
bà đẹp gật đầu mỉm cười một
lát, rồi biến khuất trong cụm rừng, theo sau là
đàn tôi tớ.
Tất Đạt nghĩ: ta đă vào thành phố này
dưới một ngôi sao may mắn. Chàng cảm thấy
hăm hở muốn đi vào cụm rừng ngay, nhưng
chàng nghĩ lại, v́ chàng sực nhớ đến cái nh́n
của bọn tôi tớ trai gái nh́n chàng trước cửa
đi vào, một tia nh́n khinh mạn và nghi ngờ, một
tia nh́n như muốn xua đuổi.
Ta vẫn c̣n là một Sa Môn, chàng nghĩ, vẫn c̣n là
một nhà khổ hạnh, ăn xin. Ta không thể vẫn
là một người như thế. Ta không thể đi
vào cụm rừng ấy trong h́nh thức này. Và chàng
cười lớn.
Chàng ḍ hỏi những người chàng gặp đầu
tiên về khu rừng, và về người thiếu
phụ; và được biết đó là khu rừng
của Kiều Lan, một kỹ nữ danh tiếng, và
ngoài khu rừng ra, nàng c̣n làm chủ một biệt thự
trong thành phố. Chàng đi vào thành. Chàng chỉ có một
mục đích. Theo đuổi mục đích ấy, chàng
rảo bước qua thành phố, đi lang thang trong
những đường hẻm, đứng lặng ở
vài chỗ, và đứng nghỉ trên bực đá
đưa xuống sông. Về chiều, chàng làm quen với
một người thợ phụ hớt tóc, người
chàng thấy đang làm việc dưới bóng một ṿm
cây. Chàng lại gặp ông ta đang cầu nguyện trong
một ngôi đền, ở đấy ông ta kể lại
cho chàng nghe những câu chuyện về thần T́nh ái. Ban
đêm chàng ngủ giữa những chiếc thuyền trên
sông, và sáng sớm, trước khi những khách hàng
đầu tiên đến tiệm, chàng đă nhờ
người thợ phụ cạo hết râu cho ḿnh. Chàng
cũng bảo chải đầu và xức dầu láng.
Rồi Tất Đạt đi tắm trên ḍng sông.
Khi về chiều, nàng Kiều Lan xinh đẹp tiến
vào khu rừng của nàng trong chiếc kiệu, Tất
Đạt đang đứng ở cổng vào. Chàng cúi chào
và đón nhận lời chào của nàng. Chàng ra hiệu cho
người tôi tớ đi sau cùng, và nhờ anh ta báo tin cho
chủ biết có một người Bà
- Có phải anh đứng ngoài cổng hôm qua và chào ta không?
Kiều Lan hỏi.
- Vâng, chính thế. Hôm qua tôi thấy nàng và chào nàng.
- Nhưng hôm qua h́nh như anh có bộ râu và tóc dài
đầy bụi, phải không?
- Nàng đă quan sát rất giỏi, đă thấy mọi
sự. Nàng đă thấy Tất Đạt, con một
vị Bà
Kiều Lan mỉm cười và mân mê chiếc quạt lông
công, đoạn hỏi:
- Tất Đạt đến để nói với ta có
chừng ấy sao?
- Tôi đến để nói cùng nàng điều đó, và
để cám ơn nàng v́ nàng quá xinh đẹp. Và nếu
nàng không phật ư, hỡi nàng Kiều Lan, tôi yêu cầu nàng
hăy là bạn và thầy của tôi, v́ tôi không biết tí ǵ về
nghệ thuật mà nàng đang nắm vững.
Lúc ấy Kiều Lan bật cười:
- Tôi chưa bao giờ nghe chuyện một người Sa
Môn trên núi xuống muốn gặp tôi và học với tôi.
Chưa bao giờ một người Sa Môn tóc dài, áo
quần rách rưới đến với tôi. Nhiều thanh
niên đến gặp tôi, kể cả con trai những
người Bà
Tất Đạt bảo:
- Tôi bắt đầu học được ở nàng hôm
nay. Hôm qua tôi cũng đă học được một điều.
Tôi đă cạo râu, chải đầu và bôi dầu láng.
Hỡi người diễm tuyệt, tôi không c̣n thiếu
bao nhiêu nữa: áo quần đẹp, giày đẹp và
tiền trong túi. Tất Đạt đă làm những
việc khó khăn hơn những chuyện tầm
thường ấy, và đă thành công. Tại sao tôi lại
không đạt được điều mà hôm qua tôi
quyết định khởi sự - làm bạn với nàng
và học nơi nàng những lạc thú của ái t́nh? Nàng
sẽ thấy tôi là một người học tṛ có
khả năng. Hỡi Kiều Lan, tôi đă học
nhiều điều khó khăn hơn những ǵ nàng
phải dạy tôi. Thế ra Tất Đạt chưa
đủ tươm tất vừa ư nàng, với
đầu tóc láng bóng, nhưng không có quần áo tốt, giày
và tiền?
Kiều Lan cười lớn:
- Không, Tất Đạt không đủ tươm tất.
Anh phải có quần áo thật đẹp và giày thật
tốt, và tiền đầy túi, và tặng phẩm cho
Kiều Lan. Anh đă biết chưa, hỡi thầy Sa Môn
từ rừng núi xuống? Anh hiểu không?
- Tôi hiểu lắm. Tất Đạt kêu lên. Làm sao tôi không
hiểu được, khi những lời ấy thốt
ra từ một chiếc mồm xinh đẹp thế kia?
Môi nàng giống như một trái anh đào mới cắt,
hỡi Kiều Lan. Môi tôi cũng đỏ thắm và
tươi mát, và sẽ hợp với môi nàng lắm,
để nàng xem. Nhưng này, hỡi nàng Kiều Lan xinh
đẹp, nàng không sợ hay sao, sợ vị Sa Môn từ
rừng núi xuống để học về yêu
đương?
- Tại sao tôi phải sợ một vị Sa Môn, một
thầy Sa Môn ngốc nghếch từ rừng núi xuống,
và không biết ǵ về đàn bà?
- Ồ, người Sa Môn rất hùng mạnh và không sợ
ǵ cả. Người có thể cưỡng bức nàng,
hỡi cô gái đẹp, người có thể cướp
của nàng và làm nàng đau đớn.
- Không, hỡi Sa Môn. Tôi không sợ. Có bao giờ một
thầy Sa Môn hay một Bà
Tất Đạt cúi đầu mỉm cười:
- Nàng nói phải, Kiều Lan, thật đáng tiếc.
Thật sẽ vô cùng đáng tiếc. Không, không một
giọt ngọt ngào nào sẽ bị rơi mất từ
môi nàng hay môi tôi. Vậy Tất Đạt sẽ trở
lại khi có đủ những ǵ đang thiếu – áo
quần, giầy, tiền bạc. Nhưng hỡi nàng
Kiều Lan xinh đẹp, nàng không thể cho tôi vài lời
khuyên nhủ sao?
- Lời khuyên? Sao lại không? Ai mà lại không sẵn sàng
chỉ cho một thầy Sa Môn, nghèo khó ngu ngốc từ
núi xuống, sống giữa những con lừa?
- Hỡi nàng Kiều Lan, tôi có thể đi đâu
để kiếm được nhanh chóng ba thứ trên?
- Ông bạn ơi, nhiều người muốn biết
điều đó lắm. Ông phải làm những ǵ ông
đă học để kiếm tiền, quần áo và giày.
Một người nghèo khó không thể kiếm tiền
bằng cách nào khác hơn?
- Tôi biết suy tư, tôi biết chờ đợi, tôi
biết nhịn đói.
- Không biết ǵ khác sao?
- Không. Ồ có, tôi biết làm thơ. Nàng có thể cho tôi
một cái hôn để đổi lấy một bài
thơ?
- Tôi sẽ đổi nếu bài thơ của anh vừa ư.
Bài thơ ấy gọi là ǵ?
Suy nghĩ một lúc, Tất Đạt đọc lên
những vần thơ:
“Nhác trông nàng kiều nữ
Dạo gót sen về rừng
Ngơ vào, Sa Môn đứng
Nghiêng ḿnh trước bông
Nàng
Chàng Sa Môn thầm nghĩ:
“Nên dâng nàng lễ vật
Hơn cúng tế thần linh””
Kiều Lan vỗ tay thật lớn, đến nỗi
những đôi ṿng vàng của nàng kêu reng rẻng.
- Bài thơ của anh rất hay, hỡi thầy Sa Môn áo nâu.
Và thật cũng không mất ǵ nếu tôi cho anh một
chiếc hôn v́ nó.
Nàng đảo mắt ra hiệu cho chàng lại gần.
Chàng để mặt sát mặt nàng, kề môi sát môi nàng,
đôi môi tựa trái anh đào mới cắt. Kiều Lan
hôn chàng đắm đuối, và người Sa Môn ngạc
nhiên vô cùng thấy nàng đă dạy chàng nhiều quá, nàng
khôn khéo quá, cách nàng chế ngự chàng, xua đuổi chàng,
và sau chiếc hôn dài đầu tiên, bao nhiêu cái hôn khác
chờ đợi chàng, chàng đứng yên, thở rất
dài. Lúc ấy chàng giống hệt một trẻ nhỏ
ngạc nhiên trước sự hiểu biết và kiến
thức tràn đầy trải qua trước mắt.
- Bài thơ của anh rất hay, Kiều Lan bảo, nếu
tôi giàu có, tôi sẽ trả tiền cho anh về bài thơ
ấy. Nhưng sẽ rất khó khăn cho anh nếu anh
muốn kiếm được nhiều tiền như anh
muốn với thi ca. V́ anh sẽ cần rất nhiều
tiền nếu anh muốn là bạn của Kiều Lan.
- Nàng biết hôn thật tuyệt – Tất Đạt
ấp úng.
- Quả thế, chính v́ vậy mà tôi không thiếu áo
quần, giày và mọi thứ xinh đẹp. Nhưng anh
sẽ làm ǵ, anh không biết ǵ khác ngoài suy nghĩ, nhịn
đói và làm thơ sao?
- Tôi c̣n biết hát những bài tế thần – Tất
Đạt nói. Nhưng tôi sẽ không hát nữa. Tôi cũng
biết những bài phù chú, nhưng tôi sẽ không
đọc nữa. Tôi đă đọc những thánh kinh.
- Xem! Kiều Lan ngắt lời, - anh không biết viết
và đọc?
- Dĩ nhiên là biết. Nhiều người có thể làm
được việc ấy.
- Không có nhiều. Chẳng hạn như tôi, tôi không
biết. Thật tốt, thật rất tốt, nếu anh
biết đọc, biết viết. Có thể anh cần
đến cả những bài phù chú.
Lúc ấy một người tớ bước vào th́
thầm bên tai bà chủ. Kiều Lan vội bảo Tất
Đạt:
- Tôi có một người khách. Nhanh lên, cút đi Tất
Đạt. Không ai được thấy anh ở đây.
Chúng ta sẽ gặp nhau lại ngày mai.
Tuy nhiên, nàng lại sai gia nhân đem tặng thầy Sa Môn
thánh thiện một chiếc áo choàng trắng. Không biết
rơ những ǵ đang xảy ra, Tất Đạt
được gia nhân nàng dẫn đi ra, qua một con
đường ngoằn ngoèo, đến một ngôi nhà có
vườn. Chàng được tặng một chiếc
áo, dẫn vào bụi rậm và người ta bảo chàng
lập tức rời khỏi cụm rừng chớ
để cho ai thấy chàng.
Vui mừng, chàng làm những ǵ người ta bảo. Đă
quen với rừng núi, chàng lặng lẽ tiến ra
khỏi khu rừng nhỏ và qua bên kia bờ rào. Vui
mừng, chàng trở lại thành phố, mang theo chiếc áo
cuộn tṛn dưới cánh tay. Chàng đứng
trước cửa một tửu quán ở đấy du
khách tụ tập, lặng lẽ xin ăn và lặng
lẽ nhận một mảnh bánh cốm. Có lẽ ngày mai,
chàng nghĩ, ta sẽ không cần ăn xin nữa.
Bỗng chốc chàng cảm thấy tràn ngập một
niềm kiêu hănh. Chàng không c̣n là một Sa Môn: thật cũng
không nên ăn xin nữa. Chàng quăng cho chó mảnh bánh
cốm và nhịn ăn.
Đời sống ở đây thật là đơn
giản, Tất Đạt nghĩ. Không có ǵ là khó khăn
cả. Mọi sự đều là khó khăn, vô vọng khi
ta là một Sa Môn. Bây giờ th́ tất cả đều dễ
dàng như cái hôn mà Kiều Lan dạy. Ta chỉ c̣n cần
quần áo và tiền bạc. Đó là những mục
đích dễ dàng không làm ai mất ngủ.
Hôm sau chàng trở lại nơi Kiều Lan ở để
thăm nàng. Nàng bảo:
- Mọi sự đều tốt đẹp. Vạn
Mỹ mời anh đến thăm
Tất Đạt cám ơn nàng và cười, và khi biết
rằng chàng đă đói từ hai hôm nay, nàng ra lệnh
lấy bánh và trái cây cho chàng. Nàng bảo chàng khi sắp
từ giă:
- Anh may mắn đó. Hết cánh cửa này lại
đến cánh cửa khác mở ra cho anh. Sao mà may mắn
thế! Anh có bùa chú ǵ chăng?
Tất Đạt trả lời:
- Hôm qua tôi đă nói với nàng rằng tôi biết suy tư,
chờ đợi và nhịn đói, nhưng nàng không cho
đó là hữu ích. Rồi nàng sẽ thấy chúng rất
hữu ích. Hôm kia tôi hăy c̣n là một khất sĩ lôi thôi,
hôm qua tôi đă được hôn nàng, và bây giờ tôi
sắp sửa là một thương gia có tiền, có
tất cả những ǵ mà nàng yêu chuộng.
- Phải đó, - nàng biểu đồng t́nh, - nhưng anh
sẽ làm ǵ nếu không có tôi? Anh sẽ ra sao nếu
Kiều Lan không giúp anh?
- Kiều Lan thân mến ơi, khi tôi đến khu rừng
của nàng, tôi đă đi bước đầu. Ư
hướng của tôi là học về t́nh yêu từ nơi
người đàn bà đẹp nhất. Ngay khi tôi
đưa ra quyết định ấy, tôi biết
chắc tôi sẽ thực hiện nó. Tôi biết nàng sẽ
giúp tôi, biết từ cái nh́n đầu tiên của nàng khi
tôi mới đến.
- Và nếu tôi không muốn?
- Nhưng nàng đă muốn, Kiều Lan hăy nghe này, khi nàng ném
một viên đá trong nước, nó t́m đường
nhanh nhất để rơi xuống đáy. Cũng
thế, khi Tất Đạt có một mục đích. Nó
không làm ǵ cả: nó chờ đợi, suy tư và nhịn
đói; và khi làm những công việc thế tục nó
cũng không làm ǵ, không khuấy động ǵ, mà tự
để ḿnh rơi. Tất Đạt bị lôi cuốn
bởi mục đích của chính ḿnh, v́ nó không cho phép
một điều ǵ chống lại mục đích đó
len vào trong trí óc. Đó là điều mà Tất Đạt
đă học từ các vị Sa Môn. Đó là điều mà
những kẻ phàm phu cho là phép lạ và do quỉ thần
sai khiến. Không có ǵ do quỉ thần cả, và cũng
không có quỉ thần. Mọi người đều có thể
thực hiện phép màu, mọi người đều có
thể đạt đến mục đích nếu họ
biết suy tư, chờ đợi và nhịn đói.
Kiều Lan lắng nghe chàng nói. Nàng yêu giọng nói ấy,
yêu cái nh́n ấy. Nàng dịu dàng bảo:
- Có lẽ như anh nói, nhưng cũng có lẽ chính v́
Tất Đạt là một chàng trai khôi ngô, v́ cái nh́n
của chàng thu phục được đàn bà, nên chàng
mới may mắn như thế.
Tất Đạt hôn nàng từ giă.
- Tôi cầu mong được như vậy, hỡi
người đă dạy cho tôi. Cầu mong cái nh́n của
tôi măi măi làm đẹp ḷng nàng, cầu mong sự may mắn
sẽ măi măi đến với tôi từ nơi nàng!